گۆڤارى (زانکۆ پرێس) کە لەلایەن سەرۆکایەتى زانکۆى سەڵاحەددین-ەوە دەردەچێت لە ژمارە (٢٨)دا, کە ئەمڕۆ یەک شەممە ڕێکەوتى (١/١١/٢٠١٥) بڵاوکراوەتەوە، دیدارێکى ڕۆژنامەوانى لەگەڵ د. یوسف گۆران وەزیری خوێندنی باڵاو توێژینەوەی زانستی ئەنجامداوە، کە تێدا تیشک خراوەتە سەر کۆمەڵێک بابەتى گرنگى پەیوەست بەخوێندنى باڵا و توێژینەوەى زانستى ئەمەى خوارەوە دەقى دیدارە ڕۆژنامەوانێکەیە :
د.یوسف گۆران وەزیرى خوێندنى باڵا و توێژینەوەى زانستى
هەوڵمان داوە توێژینەوەی زانستی بكەینە خەمێكی سەرەكی زانكۆكان
ئا: سەرنووسەر
لەو چەندانەدا زۆر پرسیاری پەیوەست بە خوێندنی باڵا هەبوون وەڵامەكانیان لای د. یوسف گۆران وەزیری خوێندنی باڵاو توێژینەوەی زانستی بوون، بۆیە لە دیدارێكدا چەند پرسیارێكمان ئاراستە كردو لێمان پرسی :
-دكتۆر هەر وەزیرێك كە تاكو ئێستا هاتبێتە ئەم وەزارەتە ڕەوتێكی تایبەتمەندی خۆی هەبووە بە ئاراستەیەك ڕۆیشتووە یاخود بایەخی بە لایەنەك داوە زیاتر لە هەموو لایەنەكانی تر وەكو نۆێكارییەك لە ستایلی ئیشكردنی خۆی، ئێوە ئامانجی سەرەكیتان چی بووە لە پڕۆسەی ئیشكردنتاندا ؟
بێ شك ئامانجی سەرەكی ئێمە بەشێوەیەكی گشتی بەرزكردنەوەی كوالێتی و ئاستی زانكۆكانە لەسەرجەم ڕووەكانەوە،بەتایبەت لە ڕووی زانستی و پڕۆگرام و بەرز كردنەوەی ئاستی مامۆستا و خوێندكار و ئاستی قوتابیان، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئامانجی دووەممان ئەوەیە: بەستنەوەی ئەم زانكۆ و ئەم خوێندنە و ئەم كوالێتییە بە پێداویستیەكانی كۆمەڵگاو كێشەكانی، واتا ئامادەكردنی قوتابیانمان بۆ كۆمەڵگا خۆی و دیراسەكردنی كێشەكانی لە ناو زانكۆكاندا، واتا زانكۆ ببێتە پردێكی بەهێز لە نێوان زانكۆ و كۆمەڵگا، تاكو ئیستا من پێم وایە ئەم پردە زۆر بەهێزە، ئێمە دەستمان داوەتە چەندین بڕیار چەندین هەنگاو، كە خزمەتی ئەم دوو ئامانجە دەكات یەكەمیان بەهێز كردنی كولتوری توێژینەوە لە زانكۆكان ئێمەدا، تاكو ئێستا وەزارەتی ئێمە كە وەزارەتی خوێندنی باڵاو توێژینەوەی زانستیە زیاتر دیقەت لەسەر خوێندنی باڵا یە نەك توێژینەوەی زانستی، بۆیە ئێمە زۆر هەولمَان داوە لەم ساڵ و چەند مانگەی كاركردنماندا كە توێژینەوەی زانستی بكەینە خەمێكی سەرەكی زانكۆكان كە توێژینەوەی زانستی بەهێزبكەین لە زانكۆكاندا بەوەی كە چەند ڕێنماییەكی تایبەت بەم بوارە دەربكەین و هانی كردنەوەی سەنتەرەكان بدەین، ئەنجومەنی باڵای توێژینەوە دروست بكەین، ڕێنمایی تایبەت ب ماستەر و دكتۆرا،بەتایبەتی ئیستا دكتۆرا بەو ئاراستەیە گۆڕاوە كە خزمەتی توێژینەوە بكات، جۆرێك لە كێبڕكێیەكی زانستی لەناو زانكۆكاندا دروست بكەین لە ڕێی پڕۆسەی ڕانكینەوە، پڕۆسەی ڕانكینك كە ریز بەندی زانكۆكانە لە رووی زانستی ئەمسال دەستمان پێكردوو ڕە نگە لە مانگی 10 یان مانگی 11 ئەنجامەكانی رابگەیەنین، كە تێیدا ئاستی زانكۆكانمان و ئاستی توێژینەوەكانمان نیشان دەدەین، ئەم پرۆسەیە بۆ یەكەمین جارە لە كوردستاندا كە ڕانكینكێكی نیشتمانی بۆ زانكۆكان بكرێت، من پێم وایە ئەمە خزمەتێكی زۆری پرۆسەی خوێندنی باڵا دەكات
*ئایا لێژنەیەكی تایبەتی و پسپۆرتان هەیە بۆ دیاری كردنی ریز بەندییەكە ؟
ـ بەڵێ لێژنەیەكی تایبەتیمان هەیە، ئێستا لە هەموو زانكۆكاندا داتامان كۆكردۆتەوە كە لە %95 كۆكراونەتەوە، ئێستا خەریكی چارەسەر كردنی ئەو داتایەین بۆ ئەوەی بچێتە ناو ریزبەندییەكەوە، بە مانا زانكۆكان لە رووی زانستی و لەرووی توێژینەوە لە رووی سەركەوتنیانو لە رووی سیمینار و، لە رووی ئەوەی ئایا ماموستاكانیان چەند زمان ئەزانن، هەمووی تەسنیف دەكەین
*- زۆر لە كولیژەكان گلەیی ئەوە دەكەن بۆشاییەكی ئێجگار گەورە هەیە لە رووی دارایی و ئامێرو كۆمەلێ شت كە جەنابت دەزانی توێژینەوە چەند ئەركێكی سەختە، لەو بوارەدا وەزارەت چۆن توانیویە هاوسەنگیەكە ڕابگرێت ؟
ـ ئەم رەخنانە بەشێكی زۆری ڕاستن چونكە توێژینەوە بە تایبەتی توێژینەوە زانستیەكان پێویستی بە هەندێك كەرەستەی زانستی هەیە، پێویستی بەئامێرو بە پارە هەیە بۆ دەستەبەركردنیان چونكە تاقیگاكانی كوردستان لەو ئاستەدا نین كە بتوانن توێژینەوەیەكی پێشكەوتوویان تێدا بكرێت، راستە لە چەند ساڵی رابردوودا بڕێكی زۆر پارەمان بۆ تاقیگاكانی كوردستان تەرخان كردووە،ئێستا دەتوانم بڵێم كە بە بەراورد لەگەل پێشووتردا ئێمە هەنگاوی باشمان لە رووی تاقیگاكانەوە بڕیوە، بەڵام تا ئێستا پێویستیەكی زۆرمان بە تاقیگە هەیە، هەر تەنها ئەمانە تاكە لایەن نین، بەڵكو لایەنی تریش هەیە، ئێمە تا ئێستا بودجەیەكی تایبەتمان نیە بۆ توێژینەوە، ئەمە یەكێكە لە كێشە گەورەكانمان ئەو پرنسیب و رێنماییانەی كە لە وەزارەتی خوێندنی باڵا و وەك لە وەزارەتی داراییش هەیە هانی ئەوە ئەوە نادات كە خەڵك ببێتە توێژەر، لەبەر ئەوە ئێمە پێویستمان بە گۆرینی ئەورێنماییانەیە كە بەشێكیان رێنمایی دارایین، بۆیە لەگەڵ ئەوەیا ئێمە هاندەری زانستی بەكارئەهێنین و كێبڕكێی زانستی بەكار ئەهێنین بۆ ئەوەی هانی توێژینەوە بدەین بەڵام كێشەشمان زۆرە
* رەنگە زۆربەی ئەوانەی باسیان لێوە دەكەن تەنها خۆزگەو ئاوات بێت بەڵام لە رووی پراكتیكییەوە تا چەند توانیوتانە هاوسەنگی ئەو قۆناغە رابگرن و بەردەوامی بە توێژینەوەكان بدەن ؟
بەڵێ ئێمە ئەمساڵ كاتێ بۆ یەكەم جار رێنمایی دكتۆرامان دەركردو باسی ئەوە مان كردووە كە خوێندكار پێش موناقەشەی نامەی دكتۆراكەی دەبێت دوو توێژینەوەی بڵاوكراوەی هەبێت، ئەوە خۆی لە خۆیدا هانی بڵاوكردنەوەی توێژینەوەیە، بەم شێوەیە لە چەند ساڵی داهاتوودا سەدان توێژینەوەمان دەبێ،، لەلایەكی ترەوە ئیمە لە رانكی كولێژەكاندا ڕێژەیەكی زۆرمان بۆ ئاستی توێژینەوە داناوە،ئیستا لەناو زانكۆكاندا ڕێنمایی و رێنمایی تازە لەلای سەرۆك زانكۆكان و راگرەكان دەردەچێت بۆ هاندانی توێژینەوە
* ئێوە وەك وەزارەت چ ئاسانكارییەكتان هەیە بۆ توێژەر بە تایبەت لە رووی داراییەوە ؟
_ لەرروی داراییەوە ئێستاكە ناتوانین ئیستا هیچ ئاسانكارییەك پێشكەش بكەین، بەلام رەنگە ئاسانكاریەكانی ئێمە لەسەر ئەساسی ئەوە بێت كە خەڵكی توێژەر لە رووی ئیشكردنەوە حیسابی سەعاتی ئیشكردنیان بۆ بكەین، بۆ نموونە هەر ئەو مامۆستایەی كە موتەفەرغ بێت بۆ ئەنجامدانی توێژینەوە دەتوانین مۆڵەتی بدەینێ، ئێستا چەند نوسراوێكم لەبەر دەست دایە كە كەمامۆستا داوای تەفەروغی كردووە،ئەگەر بێتو لێتۆژینەوە لە هەر زانكۆیەكدا بكات، ئێمە موچەكەی ئەدەینێ بەرامبەر بەوەی بچێت تەفەروغ بكات، ئەمە لە لایەك، لە لایێكی ترەوە ئەتوانین ئەمەی بەنسبەت دەرسەكانەوە پێی ئەڵێن تەواوكەری نیسابی یاسایی، ئەگەر بێت و خۆی تەرخان بكات بۆ ئەوەی توێژینەوەیەك ئەنجام بدات ئەتوانین نیسابی قانونی بۆ تەواو بكەین بۆ نموونە مامۆستا هەیە ئەتوانی لە هەفتەیەكدا 12 سەعات دەرس بڵێتەوە بۆ ئەوەی نیسابی قانونی تەواو بێت و تەفەروغەكەی بۆ حیساب بكرێت،بەڵام ئەگەر نەیتوانی 12 سەعاتەكە تەواو بكات ئەتوانێت بە توێژینەوە پڕی بكاتەوە، ئەمە هانی ئەوە دەدات كە تۆ لەجیاتی 12 سەعات 6 سەعات دەرس بڵێیتەوە، 6 سەعاتەكەی تر توێژینەوە بكەیت، ئێمە یارمەتی تریشیان ئەدەین، هەوڵیان بۆ ئەدەین فێری زمانی ئینگلیزی ببن، چونكە بەراستی توێژینەوە پێویستی بە ئەداتێكی تازەی سەردەمیانە هەیە كە هەموو ئەزانین بە بێ زانینی زمانێكی جیهانی تۆ ناتوانی توێژینەوەیەكی تازە و ئەنجامێكی تازەت دەستبكەوێت، لە هەموو بوارەكانیشدا تەنانەت لەوانەش كە ئێمە پێمان وایە پێویستمان بە زمان نییە وەك پرسی ئایین و زمانی عەرەبی و كوردی، لەوێش ئێمە پێویستمان بە زمانە، بۆیە ئێمە هانیان ئەدەین ئەوە بكەن،رێنماییش لەسەر ئەوە دەر دەكەین كە فێری زمان بن و بتوانن سبەی توێژەری چاكیان لێ دەربچێت.
* ماوەیەكە زۆر دەنگۆی ئەوە هەیە كە مەسەلەی ماستەر وەستاوەو كێشەی تێكەوتووە و خەڵكانێك دەپرسن رەنگە ئەمەلێك نەبێت بۆ مەسەلەی ماستەر، بەڵام راستیەكەی چۆنە ؟
خوێندنی دكتۆرا بۆ ماوەی 4 ساڵ لە كوردستان وەستا، بەڵام ئێمە ئەمساڵ بە رێنماییەكی تازە و بە سیستەمێكی تازە دەستمان پێكردەوە، تا ئئێستاش خوێندنی ماستەر لەكوردستان رانەوەستاوە،ساڵی پار هەبوو، سەرەتای ئەمساڵیش ماستەر هەبووە، بەڵام بۆ ئەمساڵی خوێندن تا ئێستا دەستمان پێنەكردووە .
*لەبەرچی؟
ـ بڕیارمان داوە پێداچونەوە بە رێنماییەكاندا بكەین بەوجۆرەی لەگەل ستراتیژیەتی وەزارەتی خوێندنی باڵا بگونجێ ..
*چۆن ستراتیژیەتێك؟
ـ ستراتیژیەتێك كە بتوانین بە هۆیەوە خەڵكانێك دروست بكەین كە توێژەری بە توانا بن، زمان بزانن، خۆ ئێمە هەر تەنها بۆ دەرس وتنەوە مامۆستامان ناوێت، ئەبێت بۆ توێژینەوەش مامۆستا دروست بكەین .
بۆیە دەبێت رێنماییەكان دابڕێژرێنەوە، رێنماییەك كە لەگەڵ ستاندارە جیهانیەكاندا بگونجێ، ماستەرو دكتۆرادا پێوەری تایبەتی خۆیانیان هەیە ئێمە بۆ ئەم مەبەستە لێژنەیەكی تایبەتمان دروست كردووە ئەو لێژنەیە پێداچونەوە بە پێوەرو رێنماییەكاندا دەكات، كەی ئەو پێوەرو رێنماییانە تەواوبوون ئینجا پرۆسەی ماستەر دەستپێدەكات، بۆیە دەڵێم خوێندنی ماستەر رانەوەستاوە بەڵكو پێداچونەوە بەرێنماییەكاندا دەكرێت
* قسەی ئەوە دەكرێت كە كۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزارەت وەستاوە یان پێشتر كۆبونەوەكان لە ماوەی هەفتەی جارێ یان دوو جار دەكرا ئێستا ئەم كۆبونەوانە نین هۆی چییە ؟
هۆكارەكەی دوو شتە، ئێمە لە سەرەتای دەست پێكردنمان من خۆم داوام كردو زانكۆكان خۆشیان داوایان كردووە، كە ئێمە زیاتر سەربەخۆیی بە زانكۆكان بدەین،چونكە ئەركی وەزارەت زیاتر ئەركێكی سەرپەرشتیاریی و رێنموونی بێت نەك ئەركێكی كارگێڕی، وامان پی باشترە كە كارگێڕیەتی زانكۆكان بە دەست زانكۆكان خۆیانەوە بێت، ئێمە كاتێك قسە لەگەل زانكۆكان ئەكەین و كۆبونەوە یان لە گەڵدا ئەكەین، زیاتر پرسە ستراتیژییە پەیوەست دارەكان بە پێوەری زانستی و بەسەرپەرشتییەوە هەبێت، بەڵام چوونە ناو وردەی كارگێڕیەتی زانكۆكان،ئەمە ئەركی وەزارەت نییە، بۆیە ئێمە لە سەرەتاوە رامان وایە ئەكرێت ئەم كۆبونەوانە هەفتانە نەبن مانگانە بن، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا لەپشوودا كە ئەم چەند مانگە پشوو بووە، كۆبونەوەكان كەم بوونەتەوە، ئێمە هەفتەی ڕابردوو كۆبونەوەمان لەگەڵ ئەنجومەنی وەزارەتدا هەبوو، بابەتێكی تایبەت هاتبووە پێشەوە پێیان وابوو بابەتێكی ستراتیژییە پەیوەندی بە سەنتەرەكانی هەلی كارەوە بوو،بزانین چۆن ئەو سەنتەرانە لە زانكۆكاندا دروست بكەین و بە كۆمەڵگایان ببەستینەوە، بۆیە كۆبونەوەمان كرد و قسەی باش و ئەنجامی باشیشی هەبوو.
-*هەندی هەلو مەرج دێتە پێشەوە پێویستی بە بڕیار هەیە بڕیارەكانیش لە ئەنجومەنی وەزارەتەوە دەدرێت،بەڵام لەم ماوەیەش كە كۆبونەوە كەم بووە، بەڵام هەست دەكەی هەندێ بریاری گرنگ دەرچووە ؟
ـ ئێمە چەندین زانكۆمان هەیە دكتۆرایان هەیە قسەمان لەگەڵیاندا كردووە، خۆ مەرج نیە هەر تەنها بە كۆبونەوە بێت، من بۆ ئەو بابەتەی دكتۆرا بە تەلەفۆن قسەم لەگەڵ هەر پێنج زانكۆ كردووە، هەر هەمویان ڕازیبوونە لەسەر ی، لەبەر ئەوە پێم وایەئەمە میكانیزمێكی خێراترە، چونكە تۆ 14 زانكۆ كۆبكەیتەوە، لەوانە 9 یان دكتۆرایان نییە، لەبەر ئەوە بەم بابەتە موهتەم نین، 5 زانكۆ لەوانە دكتۆرایان هەیە، ئێمە بە ڕاوێژ لەگەڵ هەر پێنجیان باسی دواخستنمان كردووە
دوای موناقەشەكردنمان لەگەڵیاندا پێمان باش بوو بۆ ماوەی دوو هەفتە داواكارییەكان بۆ دكتۆرا دوا بخرێت، ئەمە یەكێك بووە لەم نموونانە، بۆیە ئێمە هەندێ جار بەزار قسە لەگەل یەك ئەكەین رەزامەندی یەك وەرئەگرین، ئەم میكانیزمە بۆ بۆ هەندێ پرسی خێرا كارێكی ئاساییە .
* ئێوە وەك وەزارەت پاساوتان چی بوو بۆ زێدەكردنی ساڵێك لەسەر كۆلێژی یاسادا ؟
- ئەمە بڕیارێك بوو ئەتوانم بلێم زیاد لە 6 بۆ 7 مانگ ئەبێت دیراسە ئەكرێت، سەرەتا بە كۆبونەوەیەك لەگەل هەموو راگرانی كۆلێژی یاسا بوو، هەموو سەرۆك بەشەكان لەوەزارەت و بە ئامادەبونی نوێنەری پارێزەران و مافپەروەران و قازیەكان تاوتوێ ی كێشەكانی خوێندنی یاسامان كردووە لەم وڵاتەدا، وەك چۆن باسی كیشەكانی پزیشكی و ئەندازیاریمان كردووە لە ئەنجامی چەند دانیشتنێكدا لەگەڵ ئەم زانكۆیانەدا، بۆمان دەركەوتووە بۆ بەرزكردنەوەی ئاستی زانستی زیاتری دەرچووانی كۆلێژی یاسا، پێویستە هەندێ هەنگاو بنرێ، یەكێ لە پیشنیارەكان ئەوەبوو كە پێویستە ماوەی ساڵێك لە خویندنی یاسدا زیاد بكەین، بۆیە ئەمە بڕیارێكی سەرپێیی نەبووە كە ئێمە لە كۆبونەوەیەكدا دامان نابێت و لیرَە بڕیاری لەسەر درابێت، بەڵكو ئەمە چەند مانگێكی خایاندووە وچەندین لایەنی پەیوەندی دارو پسپۆر قسەیان لەسەر كردووە .
* بەلای ئێوەوە زیادكردنی ئەو ساڵە چ لە بابەتەكە دەگۆرێت ؟
ـ ئێمە پێمان وایە كە لە رووی خوێندنی یاساوە پێش هەموو شتێك پێویستیمان بە فێربوونی زمانە،پێویستە قوتابیەكانمان جگە لە زمانی كوردی زمانێكی تر بزانن، چونكە زۆر لەوان تەنانەت زمانی عەرەبیش بەتەواوەتی نازانن كە سەرچاوەی هەرە زۆری یاساكان بە عەرەبییە، خۆ ئەگەر سبەینێ كێشەیەكمان هەبێت لەگەڵ هەر رێكخراوێك، كۆمپانیایەك، دادگایەك لەدەرەوەی كوردستاندا پێویستمان بە پارێزەرێكە زمانی ئەم شوێنانە بزانێ،بۆیە پێمان باش بوو زمانی عەرەبی ببێتە زمانێكی سەرەكی بۆ ئەو كەسانەی دەیانەوێ خوێندنی یاسا تەواو بكەن، هەروا زمانی ئینگلیزیش گرینگە چونكە زۆربەی سەرچاوەكان ئینگلیزیین
* جگە لەوەش ئێمە لەم قۆناغەدا رەنگە زیاتر پێویستمان بە پرسی دروستكردنی كادیری یاسایی بەتوانا هەبێت، بەهۆی ئەو بۆشاییە یاساییەی ئەمڕۆكە لە كوردستاندا هەیە، پێویستمان بە نەوەیەك هەیە بتوانێ بە شێوەیەكی ئەكادیمی گەشە بە پرۆسەی یاسایی بدات بۆ داهاتووی كوردستان ؟
ـ بەڵێ لە ئەمریكا تۆ ناتوانی كۆلێژی یاسا تەواو بكەیت ئەگەر كۆلێژێكت تەواو نەكردبێت پێش كولێژی یاسا، بۆ ئەوەی بزانیت یاسا چەند گرنگە،پێشتر لە عێراقیشدا كۆلێژی موستەنسڕیە ماوەی خوێندنی بۆ كولێژی یاسا 5 ساڵ بوو، ئەمە بایەخی خۆی هەبوو بە تایبەت بۆ بەهێز كردنی زمان، لەبیرمان نەچێت ئەوانەی كە لە یاسا دەردەچن سبەی دەبنە پارێزەر دەبنە لێكۆڵەر (محقق) دەبنە دادوەر و یاساو عەدالەت بۆ ئەو كۆمەڵگایە دەگرنە ئەستۆ .
*پێم وایە ئێستا لە كوردستان بۆشاییەك هەیە كە پێی دەوترێ بۆشایی یاسایی كێشەی ئێمە لەكوردستان یاسایە كە تا ئێستا حەقی خۆی نەدراوە تێ ؟
ـ ئێمە پێویستمان بەوە هەیە نەوەیەكی بەهێزی یاسایی دروست بكەین، زۆر جار كێشەمان دەبێت كۆمپانیا دێنە ئەم وڵاتە دەیانەوێ پارێزەرێك دابمەزرێنن لە مەسەلەی ( عقود الشركات ) كە زمان بزانێ، كەچی نایدۆزنەوە، بۆیەبە ناچاری دەچن لە هیندستان و پاكستان ئەیهێنن، ئێمە قوتابیان و خوێندكارانی خۆمان بە شێوەیەك ئامادە دەكەین كە سبەی بتواننن لەم شوێنانەدا ئیش بكەن، ڕاستە سالێك زیاد دەبێت لەسەر خوێندكار بەڵام هەلی كاریان بۆ ئاسانتر و باشتر دەبێت.
*ئایا پڕۆگرامی خوێندنیان هیچ گۆڕانكارییەكی بەسەردا دێت ؟
ـ بە دڵنیاییەوە پڕۆگرامی خوێندن گۆرانكاری بەسەر دادێت كە یاسای تازە و پرۆگرامی تازەیان بۆ دادەنێین، بایەخیش بە پرۆگرامی پڕاكتیكیش ئەدەین، جاران مەحكەمەی گریمانی (ئیفترازی ) هەبوو كە قوتابی فێری قوتابی فێر دەكرا چۆن لە مەحكەمە رائەوەستێ، ئەمە هەیە، بەڵام ئێستا دەرفەت نیە كات كەمە بۆ ئەمە، ئەو 4 ساڵە بەشی ناكات، بۆیە ئێمە بەپێی پلان ساڵی پێنجەم بەشێكی بۆ ئەو وانە پراكتیكیانە تەرخان دەكەین، بۆ ئەوەی خوێندكار ئامادە سبەی بێت و كێشەی نەبێت و دەست بە جێ بتوانێ كاری خۆی بكات
*لەم ماوەیە لە میدیاكان باس لە كێشەی زانكۆی جیهانیی سلێمانی و دەست لەكاركێشانەوەی سەرۆكی زانكۆ كرا، ئێمە پێمان خۆش بوو لە دەمی ئێوەوە راستیی ئەم بابەتە بزانین ؟
ـ بەڵێ ئێمە ساڵی پار 2014 بۆ 2015 كە خوێندن دەستی پێكرد داواكارییەكی زۆر هەبوو، چی لە زانكۆكانەوە چ لە پەرلەمان بە تایبەتی لەلایەن كۆلێژە ئەهلیەكانەوە كە خوێندكار و قوتابیەكی زۆرمان هەیە لە بەرەكانی شەڕدا پێشمەرگەن، یان لە وەزارەتی ناوخۆن،ئەمانە لە خوێندنی ئێواراندا دەخوێنن،بیرمان لەوە كردەوە چۆن وا بكەین كە رێگایەكی یاساییان بۆ بدۆزینەوە كە خوێندنەكەیان نەفەوتێ چونكەئەوان ئەركێكی پیرۆزیان هەیە و بەرگری لە وڵات ئەكەن ئێمە نەمان توانی بگەینە شێوازێكی دیاری كراو، ترساین ئەگەر بێت و ئێمە لێیان خۆش بین لە مەسەلەی غیابات و تاقیكردنەوەكەیان لەسەر 100 نمرە بێت وەك هەلێك خەڵكی تر بەكاری بهێنن كە پێشمەرگە نەبن، بۆیە بە هەموو كۆلێژەكانمان وت كە ئێوە لەم بابەتە كارئاسانی بكەن بۆ ئەو خوێندكار و قوتابیانەی بەجدی لە بەرەكانی شەڕدا خزمەتی ئەم وولاتە ئەكەن بە پێی توانا هاوكارییان بكەن، ئەمەمان لە زۆر زانكۆدا جێبەجێ كرد، بۆنمونە لە زانكۆی نەورۆز لە دهۆك 20 حاڵەتی وامان هەبوو، كە هەمویان كێشەی غیاباتیان هەبوو، بۆیە داوامان لە زانكۆكە كرد كە چارەسەریان بكات، لە زانكۆی جیهانی سلێمانیش هەمان حاڵەت هەبوو ئێمە بەهەمان شێوەی زانكۆی نەورۆز داوامان لە زانكۆی جیهان كرد، وەك وتم ئەمە داواكارییەك بوو كە پێشتر پەرلەمان زیاترجەختی لەسەر دەكردەوە، بەلام دیاربوو زانكۆی جیهانی سلێمانی بیروڕایەكی تری هەبوو لەسەر ئەم بابەتە، نەیویست هاوكاری ئەوە بكات لەكاتێكدا ئێمە وا ڕێككەوتبوین كە ئەبێت ئەو خوێندكارەی ئەلێت من پێشمەرگەم ئەبێت پشتگیری وەزارەتی پێشمەرگە بێنێت، هەموو ئەو خوێندكارانە پشتگیری وەزارەتی پێشمەرگەیان هێناوە، بەواژووی وەزیری پێشمەرگە، ئیتر زانكۆی جیهان خۆی متمانەی بە واژووی وەزیری پێشمەرگە نەبووە،یا متمانەیبەو ڕینماییانەی ئێمە نەبووە،ئەمە كێشەی زانكۆكەیە،چونكە بەڕاستی ئێمە پێمان وابووە كەپێویست دەكات ئەم توێژە هاوكاری بكرێن، ڕەنگە وتبێتیان ئەم خوێنكارە پێشمەرگە نەبووە، دیارە ئەمە ئەركی وەزارەتی خوێندنی باڵا نییە بڵێ ئەمە پێشمەرگەیە یاخود نا،بەڵكو ئەمە ئەركی وەزارەتی پێشمەرگەیە .
* لەم ماوەیە هەست دەكرێت كە لە هەندێ لە زانكۆكانی كوردستان گرفتی كەمی دارایییان هەیە كە هەندێ جار بووەتە هۆكاری ڕاگرتنی هەندێ كاری گرنگ لە زانكۆكاندا ئێوە وەكو وەزارەت چیتان كردووە بۆ ئەوەی بەلایەنی كەمەوە هەولێك بدەن بۆ پڕكردنەوەی ئەم بۆشاییە ؟
كێشەی دارایی كێشەیەكی گشتییە ئێمە ناتوانین چارەسەرێكی یەكلایی كەرەوە بۆ ئەم كێشەیە دابنێین ئەم قەیرانە هەمومانی تێدا دەژین،وەزارەتی خوێندنی باڵاش بەدەر نییە لەو كێشەیەی كە هەیە، ئێمە بەردەوام لە قسەكردن داین لەگەل وەزیری دارایی لەگەل حكومەتی هەرێم هەندێ جار ئەتوانن چارەسەری كێشەكانمان بۆ بكەن و هەندێ جاریش لە توانای ئەواندا نیە، چونكە بەڕاستی ئێمە لەگەڵ ئەوەی قەیرانی داراییمان هەیە ناشێ ئەوەمان لە بیر بچێتەوە كە لە حاڵەتی شەڕ داین، ئەولەویەت بۆ ئەو شوێنانەیە كە شەڕ ئەكەن، لەبەر ئەوە تاكو پێداویستیەكانی وەزارەتی پێشمەرگە هەبێت پەروەردە ئەبێتە دووەم تا پەروەردە هەبێت هی خوێندنی باڵا رەنگە ببێتە سێیەم لەبەر ئەوە ئێمە لەو ڕوانگەیەوە سەیری ئەكەین، بۆیە لێرەوە داوا لە وەزارەتی خوێندنی باڵا دەكەین كە وەك چۆن پێشتریش ئەركی نیشتمانی خۆیانیان راپەڕاندووە،خۆگر بوونە، هەرلە سەرۆك زانكۆكان و ڕاگر و سەرۆك بەشەكان و مامۆستاكانیش بەتایبەتی، بە هەمان ئەو ڕوحیەتەی جاران كار بكەن كە ڕوحیەتی پێشمەرگەیە،
*چی نوێ لە هەگبەی ئێوە دایە بۆ وەزارەتی خوێندنی بالا بیكەن لەم ماوەیەدا ؟
لەخەیالمَان دایە لەماوەی ئایندەیا ڕێنمایی تایبەت بە ماستەر دەربكەین، كە چۆن بۆ دكتۆرا ڕێنماییەكی تازەمان هە بوو بۆ ماستەریش بە هەمان شێوە، لە خەیاڵماندایە بۆ هاوكاری بنەماڵە شەهیدەكان كارێك بكەین بۆ بەخشینی ئەو قوتابیانەی كەسوكاریان شەهید بوونە، رەنگە ئەم دەست پێشخەرییە سەدان قوتابی و خوێندكار بگرێتەوە .
من ئێستا تەفاسیلی پرۆژەكەم لا لا نیە، بەڵام ناوەرۆكەكەی بریتی یە لەوەی خوێنكاران و قوتابیانی بەتایبەتی كوڕ و كچی شەهیدان ببەخشرێن لە بەشێكی یا لە هەموو ئەو پارانەی بە زانكۆ ئەهلیەكان دەدرێت و ئەم پرۆژەیە بكەینە پرۆژەیەكی ساڵانە لەم ساڵەشەوە دەستی پێبكەین
* سەبارەت بە قوتابیان و خوێندنكارانی ناوچە دابڕاوەكان چ بەرنامەیەكتان هەیە ؟
ـ ڕامانگەیاند كە ئەوانەی خوێندنیان كوردییە و لە ناوچە دابڕاوەكانن، بە حوكمی ئەوەی خوێندنی زانكۆكانی كوردستان بە كوردییە،ئەمسال مافیان هەیە داواكاری پێشكەش هەموو زانكۆكانی كوردستان بكەن، ئێمە قوتابیانمان لە ناوچەكانی كەركوك و دەشتی نەینەوا و خانەقین تا پۆلی شەش بە كوردی ئەیان خوێند لە پڕ یەكسەر لە یەكی كۆلێژ ئەبێ بە عەرەبی بخوێنن، بۆیە ئەو قوتابیانە كێشەی زمانیان بۆ دروست دەبوو، ئێمە ئەوساڵ بە هاوكاری حكومەت و سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران، بڕیارمان دا دەرگا بكەینەوە بۆ داخوازی خوێندنی ئەوانە و ئێستا فورمی پێشكەشكردنمان ناردووە بۆ ناوچە دابڕاوەكان و پڕ كردنەوەیان لە لایەن قوتابخانە كوردییەكاندا .